بررسی نوازندگی عود منصور نریمان؛ عنوان بخش عملی: تک نوازی عود و گروه نوازی

مطالعۀ شیوۀ نوازندگی نوازندگان شاخص هر شاخه از موسیقی راهگشای دوستداران، نوازندگان و دانشجویان آن رشته خواهد بود. این پژوهش به بررسی شیوه نوازندگی عود منصور نریمان از بعد ساختاری و محتوایی پرداخته است. در بخش ساختاری یا فیزیکی، تکنیک های اجرایی شامل دست راست، دست چپ و ترکیب دو دست که منحصراً از ویژگی های ایشان است مطالعه شده است. در بخش محتوایی نحوه به کار گرفتن ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی در آثار منصور نریمان و طرز تلقی وی از مقوله ردیف مورد ارزیابی قرارگرفته است. در این تحقیق از روش تحلیلی با بهره گیری از آوانگاری آثار اجراشده توسط منصور نریمان و همچنین بررسی قطعات ایشان استفاده شده است و هدف آن پیدا کردن نقاط تمایز نوازندگی عود منصور نریمان و حدود وفاداری ایشان به ردیف موسیقی ایرانی است. در بخش محتوایی، بررسی قطعات کتاب " 42 قطعه برای عود " ( نریمان ، 1382 ) آورده شده است تا با بررسی این قطعات از نظر گستره گوشه هاگوشه های بکار رفته در آن ها، فرم و ریتمشان قادر باشیم به محتوای ذهن ایشان در زمینه ردیف موسیقی ایرانی و ریتم ها و فرم های رایج در نوازندگی ایشان بیشتر دست پیدا کنیم. در بررسی قطعات منصور نریمان از کتاب های " ردیف میرزا عبدالله آوانویسی و بررسی تحلیلی " ( ژان دورینگ ، 1385 ) ، " ردیف موسیقی ایرانی برای عود " ( منصور نریمان ، 1390 ) و " ردیف آوازی و تصنیف های قدیمی به روایت عبدالله دوامی " ( فرامرز پایور ، 1375 ) کمک گرفته شده است و نواقصی که از لحاظ گوشه ها در هر کدام از این کتب وجود داشته، از کتاب دیگر جبران شده است. در بررسی محتوایی به این نتیجه رسیدیم که منصور نریمان در نوازندگی و ساخت قطعات خود کاملاً به ردیف وفادار بوده است و حتی فراتر از ردیف رایج میرزا عبدالله، از ردیف آوازی نیز گوشه هایی را استفاده کرده است که در ردیف سازی موجود نمی باشد. مانند حسینی در شور که در ردیف میرزا عبدالله موجود نمی باشد اما در ردیف عبدالله دوامی و ردیفی که خود نریمان برای عود جمع آوری کرده موجود است. همچنین به استفاده از فرم های چهارمضراب با ریتم 6/16 ، رنگ با ریتم 6/8 ، پیش درآمد با ریتم های 4/4 و 6/4 و دوضربی هایی با تمپوی نسبتاً بالا تمایل داشته است. در بخش ساختاری نیز موارد متمایز منصور نریمان با دیگر نوازندگان عود به شرح زیر می باشند. استفاده از مضراب پر کرکس یا پلاستیک محکم به عنوان مضراب و رد کردن مضراب از روی انگشت کوچک و همچنین انگشت گذاری ایرانی بر روی عود و عدم استفاده از انگشت چهارم و نیز استفاده از تکنیک های ریز پدال و نواختن ملودی، ناله، راست چپ، تریل با مضراب ریز، تریل بدون مضراب، تریل معکوس، گلیساندو، تکیه های زیاد و استفاده از تکنیک ریز زدن و گلیساندو دادن از موارد بارز تفاوت منصور نریمان با دیگر نوازندگان عود است.